Khám Phá Làng Nghề Đúc Đồng Diên Khánh

Tại tỉnh Khánh Hòa, không chỉ có những bãi biển đẹp và phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ, mà còn có những giá trị văn hóa truyền thống độc đáo. Một trong những điểm đến thú vị không thể bỏ qua khi ghé thăm vùng đất này chính là làng nghề đúc đồng Diên Khánh. Đây là nơi gìn giữ và phát huy nghề đúc đồng truyền thống với lịch sử hàng trăm năm.

Giới Thiệu Về Làng Nghề Đúc Đồng Diên Khánh

Nằm ngay tại thôn Phú Lộc Tây thuộc thị trấn Diên Khánh cách Nha Trang chỉ 10 km, Làng nghề đúc đồng Diên Khánh thoạt nhìn chỉ như một vùng quê yên bình hẻo lánh, nhưng bên trong lại luôn rộn ràng tấp nập tiếng cười nói, tiếng đúc đồng hay ánh lửa bập bùng ngày đêm soi sáng…

Vài nét về Làng Nghề Đúc Đồng Diên Khánh.

Không ai còn nhớ rõ Làng nghề đúc đồng Diên Khánh được ra đời chính xác vào ngày, tháng, năm nào, nhưng theo các cụ già lớn tuổi thì đây là làng nghề đã có từ hơn 100 năm nay.

Lịch sử & ý nghĩa văn hoá

• Theo tài liệu, nghề đúc đồng tại Phú Lộc Tây đã được vua Tự Đức sắc phong làng nghề truyền thống.

• Nghề được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, trải qua thời kỳ chiến tranh, thị trường biến đổi nhưng vẫn giữ “ngọn lửa” nghề.

• Những sản phẩm đồng không chỉ mang giá trị vật chất mà còn chứa đựng giá trị tinh thần – dùng nhiều trong nghi lễ, thờ tự, văn hoá địa phương.

Với đôi bàn tay khéo léo của mình, hết thế hệ này đến thế hệ khác nối tiếp nhau, những người thợ ở làng nghề này đã cho ra đời những sản phẩm bằng đồng rất tinh xảo, có giá trị nghệ thuật cao với nhiều kiểu dáng độc đáo.

Để có một sản phẩm, người thợ đúc đồng phải trải qua công đoạn, gồm: làm khuôn đúc, nấu đồng và rót đồng vào khuôn. Nguyên liệu làm khuôn là đất sét, giấy bản, vôi… có khi trộn thêm gạch chịu lửa đã được nghiền kỹ.

Đất sét cũng được rây, sàng thật nhỏ, thật mịn. Đó là đất làm ngoài khuôn, đất lót phía bên trong khuôn cũng phải chọn và làm rất kỹ để sản phẩm không xuất hiện tì vết khi đồng được đổ vào. Làm xong, khuôn được đem nung, trong quá trình nung, người ta luôn giữ lửa cho đều, không để khuôn sống quá hay nung quá già.

Quy trình sản xuất & đặc trưng nghề đúc đồng

Quy trình

• Giai đoạn làm khuôn: Nghệ nhân đắp khuôn hai lớp (lớp trong và lớp ngoài) bằng đất và cát để đổ đồng nóng chảy.

• Nấu đồng: Sử dụng nguyên liệu chủ yếu là đồng phế liệu, đốt lò bằng củi, rơm, tạo nhiệt độ cao để đổ khuôn.

• Đổ khuôn & hoàn thiện: Đồng nóng chảy được đổ vào khuôn, sau khi nguội thì thợ tháo khuôn, mài, đánh bóng, chạm khắc tinh xảo.

Đặc trưng sản phẩm

• Các sản phẩm phổ biến: lư hương, chân đèn, đài nước, quả bồng, bình hoa

• Phong cách thủ công, tinh xảo, mang dấu ấn nghệ nhân bằng tay, không sản xuất hàng loạt công nghiệp.

• Sản phẩm không chỉ dùng trong tỉnh mà xuất khẩu phân phối tới nhiều nơi: Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Bình Thuận, TP. Hồ Chí Minh…

Nấu đồng cũng là việc rất cần sự kỹ lưỡng, phải xem nước đồng đã chảy đều chưa, vừa độ chưa và tính toán sao cho nấu vừa đủ để đúc sản phẩm, không thừa không thiếu.

Khi rót đồng vào khuôn, người thợ phải chú ý rót liên tục, không ngừng tay, không cho mồ hôi hay bất cứ thứ gì rơi vào, có như thế, sản phẩm làm ra mới có độ bóng, không có tì vết hoặc những đường chắp nối.

Ngày xưa, Làng nghề đúc đồng Diên Khánh rất hưng thịnh, nhưng sau đó do chiến tranh và do không có nơi tiêu thụ nên một số gia đình sống bằng nghề chuyên đúc đồng phải chuyển sang nghề khác.

Mấy năm gần đây, theo nhu cầu thị trường, nghề đúc đồng đã phát triển trở lại. Hiện nay, ngoài các sản phẩm như chân đèn, lư hương cùng nhiều sản phẩm khác, đủ kích cỡ để phục vụ cho việc thờ cúng, Làng nghề Diên Khánh đã sản xuất rất nhiều sản phẩm mang tính nghệ thuật cao để phục vụ khách du lịch. Tham quan Làng nghề làng đúc đồng Diên Khánh, bạn sẽ có thêm nhiều kiến thức quý giá về một ngành nghề thủ công truyền thống của người Việt Nam, một ngành nghề độc đáo được lưu giữ qua nhiều thế kỷ.

Khám phá khi đến tham quan

• Trải nghiệm tiếng lò đúc đồng đỏ lửa – đặc biệt vào dịp Tết khi làng nghề bận rộn nhất.

• Tham quan một số lò đúc còn hoạt động, xem trực tiếp nghệ nhân đổ đồng, tháo khuôn, đánh bóng sản phẩm.

• Mua sắm sản phẩm đồng làm kỷ niệm hoặc làm quà lưu niệm – bạn có thể thương lượng trực tiếp với thợ làm nghề nhỏ.

• Kết hợp với tham quan vùng ngoại thành, cảm nhận không gian làng quê yên bình, đi bộ quanh làng, trò chuyện với người dân.

Gợi ý & lưu ý khi tham quan

Gợi ý

• Nên đi vào buổi sáng hoặc chiều muộn để cảm nhận ánh sáng đẹp, tránh tránh giữa trưa nắng gắt.

• Mang máy ảnh để lưu lại cảnh các lò đúc đỏ lửa, sản phẩm đồng, cảnh làng nghề – rất “ăn hình”.

• Có thể kết hợp tham quan với các điểm gần như: di tích thành Diên Khánh, làng nón… để có ngày ngoại thành trọn vẹn.

Lưu ý

• Vì đây là nơi có lò nấu đồng và lửa cao, hãy cẩn thận: không chạm gần lò, mặc trang phục phù hợp, giày đế kín.

• Khi chụp ảnh trong lò hoặc khu vực sản xuất, nên xin phép chủ lò trước.

• Về sản phẩm đồng: hỏi rõ giá, chất liệu, chính sách đổi trả – nghề truyền thống nên có sự khác biệt giữa hộ gia đình và xưởng lớn.

• Thời tiết mưa gió có thể ảnh hưởng đến sản xuất, nên nếu đi vào mùa mưa (thường ở Khánh Hòa là mùa mưa từ tháng 10 đến tháng 12) hãy kiểm tra trước.

Làng đúc đồng Phú Lộc Tây, Diên Khánh là một trong những điểm đến chân thật, nguyên sơ và giàu bản sắc cho những ai muốn khám phá nét văn hóa xưa ngoài biển xanh, cát trắng của Nha Trang. Khi bạn tới đây, hãy dành chút thời gian để dừng chân, lắng nghe tiếng lò đỏ, nhìn đôi bàn tay nghệ nhân và cảm nhận tinh thần bền bỉ của nghề đúc đồng truyền thống. NHATRANGONLINE.VN chắc chắn rằng ấn tượng sẽ đọng lại rất lâu.