Tất nhiên, đến Nha Trang là phải ăn đủ loại hải sản rồi. Nhưng sau đó, khi dung dăng dung dẻ dạo qua các danh lam thắng cảnh và điểm tham quan trong thành phố, như một thói quen, tôi cầm theo bánh tráng xoài để ăn chơi. Và khi về đến nhà cũng mang về bánh tráng xoài để làm quà. Ở đất Bắc, khi nhâm nhi miếng bánh dẻo thơm cùng chén nước trà, lại muốn đến Nha Trang lần nữa.
Bà nội tôi, một người có thời gian dài ở Nha Trang kể rằng món bánh tráng xoài vài chục năm trước đã rất nổi tiếng ở miền Trung và miền Nam. Món này chỉ ai ăn quen và thích hương vị xoài thì mới cảm nhận được sự tinh tế.
Những chiếc bánh tráng xoài được tạo thành từ sự giản dị, cái chất giản dị nguyên sơ từ những quả xoài Cam Ranh chín mọng, thứ quả phổ biến ở nơi đây nhưng ít thấy nơi đất Bắc. Và món bánh tráng xoài thực ra chính là để lưu giữ lại hương vị xoài còn mãi với chúng ta, không để phí những trái xoài chín thơm ngon.
Bà tôi kể rằng món bánh tráng xoài xuất hiện từ khoảng những năm 1980 ở Cam Ranh, vùng đất vốn được mệnh danh là xứ sở của xoài. Những trái xoài chín vàng ngọt đậm và sắc, do không bán hết nên được chế biến thành bánh để có thể bảo quản được lâu.
Bằng suy nghĩ và kỹ thuật tài tình của người Khánh Hòa, món bánh tráng xoài đã ra đời. Với cách chế biến cùng với bánh tráng, vị xoài còn đọng lại mãi với thời gian. Khi con người tìm cách để lưu giữ hương vị một đặc sản hay món ăn nào đó, chúng ta luôn cảm nhận thấy sự tinh tế và tâm hồn của người thợ trong từng sản phẩm.
Việc ăn uống giờ đây đã nâng lên tầm nghệ thuật, được coi như một thứ văn hóa. Mỗi vùng đất đều có những sản vật, đặc sản riêng, không lẫn vào đâu được. Với bánh tráng xoài, nét đẹp trong văn hóa ứng xử của người Nha Trang được thể hiện một cách rõ nét. Trong chiếc bánh tráng mỏng ấy chứa đựng sự tận tâm, tỉ mỉ và cái tình của người làm bánh, cũng như sự bình dị, chân thành của dân Nha Trang.
Trong cuộc sống, vật nào cũng chứa đựng ý nghĩa. Với món đặc sản bánh tráng xoài, dù chỉ một món đơn sơ nhưng bất cứ công việc dù nhỏ đến đâu cũng cần làm cẩn thận, tỉ mỉ bằng cả tấm lòng thì thành quả của mình sẽ được người khác công nhận, yêu mến.